7 września 2016 roku InformNapalm opublikował prognozę prawdopodobieństwa rozpoczęcia przez Rosję operacji wojskowej w Libii po stronie sił lojalnych Chalifie Haftarowi, z poparciem władz Egiptu. Miesiąc po pojawieniu się pierwszych oznak planowanej operacji analiza sytuacji wojskowo-politycznej świadczy o aktualności tego scenariusza. Moskwa ocenia celowość takiej operacji, kontynuując jej przygotowanie. Wyniki analizy świadczą o działaniach dyplomatycznych mających na celu rozpoznanie możliwej reakcji poszczególnych krajów na taką operację i jej ewentualnego poparcia ze strony poszczególnych rządów.

Według informacji gazety „Izwiestija”, naczelny dowódca libijskiej armii Chalifa Haftar przekazał apel do rosyjskiego rządu z prośbą o rozpoczęcie dostaw broni dla libijskich wojsk i otwarcie w Libii drugiego frontu przeciwko światowemu terroryzmowi, jako uzupełnienie frontu syryjskiego. Według niepotwierdzonych danych, apel został przekazanych przez ambasadora Libii w Arabii Saudyjskiej Abdela Basseta al-Badriego, który na jeden dzień przyjechał do Moskwy.

Rosji kampania w Libii pozwoli na wzmocnienie swojej pozycji w Afryce Północnej i przywrócenie dobrych relacji z Kairem, do poziomu z okresu rządów Gamala Abdela Nasera. Jednocześnie Moskwa otrzyma dodatkowe możliwości wywierania wpływu na Algierię i Unię Europejską, odbierając Waszyngtonowi wizerunek lidera w walce z międzynarodowym terroryzmem. Dla Unii Europejskiej w kwestii kryzysu migracyjnego Libia jest większym zagrożeniem, niż Syria. Otwiera to Kremlowi możliwości aktywizacji dialogu z Brukselą oraz poszczególnymi krajami członkowskimi – Francją i Włochami.

Na dzień dzisiejszy widzimy oznaki tego, że Moskwa ocenia możliwości prowadzenia dialogu z Paryżem na tym gruncie i przyłączenia Francji do wspólnej kampanii. Kreml spodziewa się, że Paryż poprze ideę szerszej reprezentacji w libijskim rządzie.

26 września 2016 r. minister obrony narodowej Francji Jean-Yves Le Drian poinformował o współpracy jego kraju z Egiptem w kwestii walki z Państwem Islamskim. Lecz bez względu na poparcie przez Francję rządu jedności narodowej w Trypolisie i wprowadzone sankcje wobec kierownictwa parlamentu w Tobruku (popierającego Haftara), na spotkanie 4 października w Paryżu poświęcone uregulowaniu sytuacji w Libii nie zaproszono przedstawicieli rządu Faiza Saradża (rząd jedności narodowej). W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele Niemiec, Egiptu, Włoch, Kataru, Hiszpanii, Arabii Saudyjskiej, Turcji i Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Francja tłumaczyła, że spotkanie było przygotowywane w ostatniej chwili. Chociaż oficjalna wizyta Saradża w Paryżu skończyła się kilka dni przed spotkaniem.

Najwiarygodniejszym wytłumaczeniem może być trwająca we Francji weryfikacja poparcia dla władz w Libii. 13 września Middle East Eye opublikował nagranie przechwyconej rozmowy pilotów, którzy zapewniali wsparcie wojskom Haftara przeciwko grupie bojówkarzy we Wschodniej Libii.

Autorzy publikacji zidentyfikowali przynależność pilotów do Sił Powietrznych Wielkiej Brytanii, Francji, Zjednoczonych Emiratów Arabskich (samolot ze znakiem wywoławczym „Shihab-11”). W przypadku potwierdzenia informacji może to świadczyć o wojskowym wsparciu siła Haftara przez te kraje oraz o obecności kanałów stałej komunikacji między nimi w warunkach zachowania oficjalnego poparcia dla rządu Saradża.

Pamiętając o strategicznym znaczeniu Libii dla Unii, są powody do obaw, że kampania w tym kraju może stać się powodem do wznowienia dialogu UE z Kremlem.

W Moskwie uważają, że formowanie w regionie koalicji z sunnickim Egiptem w sytuacji współpracy Kremla z krajami, gdzie dominuje ludność szyicka, pozwoli na demonstrację regionalnym elitom braku preferencji ze strony Moskwy dla któregokolwiek odłamu Islamu.

Ostatnie oficjalne deklaracje MON Rosji o szczegółach przygotowania do wspólnych rosyjsko-egipskich ćwiczeń oraz dane o prowadzonych ćwiczeniach z przerzutem za pomocą lotnictwa dalekiego zasięgu pododdziałów zaopatrzenia potwierdzają przygotowania Rosji do operacji wojskowej w znacznej odległości od jej granic.

Najnowsze deklaracje MON Rosji

W Zachodnim Okręgu Wojskowym sprawdzają możliwości dostaw materiałów do trudno dostępnych regionów

Desantowcy z Rosji i Egiptu wyznaczyli porządek prowadzenia wspólnych ćwiczeń „Obrońcy pokoju – 2016”

Przed rosyjsko-egipskimi ćwiczeniami rosyjscy desantowcy uczą się działań na pustyni

Egipt jest zainteresowany kampanią na terytorium Libii w celu minimalizacji zagrożenia przejścia bojówkarzy ISIS na jego terytorium oraz demontażem rządu w Trypolisie, w skład którego wchodzą przedstawiciele „Bractwa Muzułmańskiego”. Ci ostatni otrzymywali wsparcie wojskowe i finansowe od obalonego egipskiego prezydenta Muhammada Mursiego, również reprezentanta Bractwa Muzułmańskiego. Kampania wojskowa pozwoli Kairowi na wzmocnienie wpływów w świecie arabskim, straconych po obaleniu reżimu Mubaraka w 2011 r.

Oficjalnie Kair kontynuuje politykę Chalify Haftara. 16 września Egipt poparł działania libijskiej armii narodowej pod jego dowództwem. Zostały zajęte największe porty naftowe na wschodzie kraju, znajdujące się pod kontrolą Ibrahima Jadrana („Gwardia ochrony obiektów naftowych”) i oczekujące na przekazanie rządowi Saradża.

Przy tym szef egipskiego MSZ Sameh Szukri nazwał deklarację Stanów Zjednoczonych i pięciu krajów europejskich z apelem do libijskiej armii o pozostawienie obiektów naftowych „pośpiesznymi” i „nie biorącymi pod uwagę całej specyfiki sytuacji wewnętrznej w Libii”.

Wzięcie pod kontrolę terminali naftowych postawiło kwestię wznowienia eksportu libijskiej ropy w zależność od działań parlamentu w Tobruku i mogło znacząco ograniczyć dochody Centralnego Banku Libii, będącego pod kontrolą rządu jedności narodowej w Trypolisie. Jednak zwrócenie przez Haftara portów pod kontrolę Narodowej Spółki Naftowej Libii oznacza, że jego celem jest długotrwała strategia wzmocnienia pozycji we wszystkich regionach Libii. Przekazanie portów pozytywnie odbiło się na poparciu ludności dla Haftara.

Jest mało prawdopodobne, że Haftar pragnie tylko przeglądu Porozumienia w Schiracie i otrzymania stanowiska dowódcy naczelnego Sił Zbrojnych Libii lub ministra obrony, gdyż oznacza to utrzymanie rządu Saradża. Raczej jest zainteresowany w dymisji rządu i otrzymaniu pełnej kontroli na całym terytorium Libii. Kontrolując Cyrenajkę, taki scenariusz można zrealizować we współpracy z plemionami Tripolitanii i z wykorzystaniem sił popierających swego czasu Kaddafiego – poprzez formowanie modelu przedstawicielstwa politycznego i podziału dochodów z ropy.

Wzmocnienie Rosji w Egipcie i początek kampanii w Libii niesie bezpośrednie zagrożenie dla Ukrainy poprzez jej wyparcie z egipskiego rynku, ostateczną utratę rynku w Libii oraz formowanie sprzyjających warunków do wznowienia negocjacji rosyjsko-unijnych.

Anatolii Baronin specjalnie dla międzynarodowego zespołu śledczego InformNapalm.