Sytuacja wojenno-polityczna w Republice Kazachstanu pogarsza się, rośnie ryzyko destabilizacji, wywołanej przez prorosyjskie siły.

Witalij Sokołenko specjalnie dla InformNapalm

Analiza aktywności ruchów prorosyjskich w Kazachstanie w ciągu ostatniego półtora roku świadczy o znaczącym wzroście zagrożenia dla aktualnych władz tego kraju. Aktualnie na terytorium Kazachstanu stworzyły się warunki, aby uruchomić scenariusz analogiczny do krymskiego. Może on zostać zrealizowany w wypadku pogorszenia się sytuacji politycznej w Rosji lub w momencie nagłej zmiany władzy w Kazachstanie.

Zwiększenie zagrożenia dla Kazachstanu jest związane z powrotem obywateli, mających doświadczenie walk na terytorium okupowanego Donbasu oraz wzrostem aktywności prorosyjskich kozackich jednostek w Kazachstanie.

Informacje o obywatelach Kazachstanu, biorących udział w walkach na Donbasie po stronie ugrupowań terrorystycznych, zebrane przez InformNapalm, pokazują specyfikę geograficzną: osoby te przeważnie zamieszkują miejscowości wzdłuż granic z Rosją, gdzie zaobserwowano wielką aktywność kozackich organizacji i znaczącą część etnicznych Rosjan.

Z poddanych analizie danych o uczestnikach ugrupowań terrorystycznych obywateli Kazachstanu wynika, że około 26% z nich pochodzi ze Wschodnio-Kazachstańskiej obłasti (głównie z Ust-Kamienogorska), 17% to mieszkańcy Ałmaty. W walkach na terytorium Ukrainy po stronie prorosyjskich ugrupowań uczestniczą również mieszkańcy Astany, Kostanaju, Karagandy i Pietropawłowska.

Oprócz kozackich organizacji, werbowanie do grup bojówkarzy prowadzą także przedstawiciele Rosyjskiej Jedności Narodowej oraz kluby strike-ball w dużych miastach.

Zwraca na siebie uwagę częsty udział w nielegalnych ugrupowaniach terrorystycznych na Donbasie byłych wojskowych Sił Zbrojnych Kazachstanu. Wśród tych byłych wojskowych można spotkać żołnierzy jednostek specjalnych Sił Zbrojnych Kazachstanu, mianowicie batalionu górskiego nr 91678. Według naszych ocen, dziś w szeregach Sił Zbrojnych Kazachstanu obecna jest znaczna ilość (nie mniej niż 15%) prorosyjskich elementów, w tym również w korpusie oficerskim. Wiarygodność przejścia całych jednostek pod flagę Rosji w wypadku rozpoczęcia przez Kreml działań wojennych jest dosyć wysoka w niektórych obłastiach (przede wszystkim we Wschodnio-Kazachstańskiej).

Oczywistym jest oddziaływanie rosyjskiego kierownictwa wojskowo-politycznego poprzez ruchy społeczno-polityczne kozaków na terytoriach w pobliżu rosyjskiej granicy.

7 lutego odbył się zjazd elekcyjny Rady Koordynacyjnej Rosyjskich, Kozackich i Słowiańskich Organizacji Kazachstanu pod kierownictwem Jurija Zacharowa (Jurij Zacharow i pułkownik Związku Kozaków Kazachstanu Asyłhan Artykpajew byli obserwatorami na Krymie podczas tak zwanego referendum. – Uwaga redaktora). Na tym zjeździe rozpatrzono kwestię wyboru kozackich deputowanych do Mażilisu (Parlamentu). Delegaci zjazdu przyjęli uchwałę, składającą się z następujących pozycji:

– Zapewnienie rzeczywistego konstytucyjnego statusu języka rosyjskiego i przestrzeganie ustaw o językach, wypracowanie sposobów działania aż do zwolnienia urzędników za łamanie prawa i Konstytucji Republiki Kazachstan. Ten wymóg prowokuje uznanie przez Astanę faktu dyskryminacji rosyjskojęzycznych obywateli i jest nastawiony na tłumienie ruchów narodowych i patriotycznych rękoma kazachskich władz.

– Domaganie się utrwalenia w ustawie proporcjonalnego przedstawicielstwa narodowego we wszystkich organach władzy państwowej. Ten punkt przewiduje wprowadzenie zmian do Konstytucji Kazachstanu, sprzecznych z istniejącymi, niedającymi przewagi według wyznania, narodowości, płci lub statusu społecznego; wprowadza kwoty dla prorosyjskich przedstawicieli w organie ustawodawczym.

– Przekazanie rosyjskich teatrów dramatycznych rejonów, obłasti i miast Ałmaty i Astana jako centrów kulturalnych Radzie Koordynacyjnej, zachowując finansowanie z budżetu państwa. Punkt jest zgodny ze strategią bezpieczeństwa narodowego Federacji Rosyjskiej w kwestii wykorzystania kultury dla ekspansji Rosji na postsowieckim terytorium.

– Danie organizacjom Rady Koordynacyjnej i diasporom narodowym Kazachstanu czasu w telewizyjnych kanałach państwowych dla popularyzacji języka i kultury. Ten czas powinien być dawany z uwzględnieniem proporcji przedstawicielstwa narodów w regionach kraju. Wykonanie tego punktu doprowadzi do monopolizacji przez prorosyjskie organizacji eteru i zawartości programowej w szeregu regionów, gdzie istnieje zagrożenie separatyzmem.

– Zwiększenie kwoty deputowanych Zgromadzenia Narodu Kazachstanu do Parlamentu do 30 osób z wydzieleniem jednej trzeciej tych miejsc dla przedstawicieli Rady Koordynacyjnej Rosyjskich, Kozackich i Słowiańskich Organizacji Kazachstanu. Przeznaczyć 5 miejsc, wśród mianowanych przez prezydenta członków Senatu, dla aktywistów Rady Koordynacyjnej Rosyjskich, Kozackich i Słowiańskich Organizacji Kazachstanu.

– Oficjalnie uznać kozaków za naród w Republice Kazachstan.

kozackich (pierwotnie założonych, jako wspólnoty kulturalno-etnograficzne) w organizacje wojskowe, o wyraźnym prorosyjskim charakterze. Niektóre z takich organizacji brały udział w rosyjskiej aneksji Krymu w 2014 r. Te organizacje poddają w wątpliwość niepodległość i tożsamość narodową Kazachów. Na wielu portalach informacyjnych kozactwa (na przykład „Siatka Kozacka”) Kazachstan jest nazywany wyłącznie „tak zwanym państwem Kazachstan”), retoryka w kwestii tożsamości narodu kazachskiego jest bliska prorosyjskiej w okresie destabilizacji sytuacji na Donbasie i prób utworzenia tak zwanej Noworosji.

Aktualnie Kreml prowadzi aktywne zastraszanie kierownictwa Kazachstanu, by nie wykonywało żadnych działań w celu likwidacji potencjalnych zagrożeń. Pozwoli to prorosyjskim organizacjom wzmocnić swoją pozycję w kraju. Jednocześnie wydarzenia na Krymie i Donbasie pokazały, że brak sprzeciwu przy pierwszych oznakach inwazji nie prowadzi do rezygnacji z agresji, na odwrót – sprzyja przyśpieszeniu realizacji negatywnego scenariusza.

Autor: Witalij Sokołenko, InformNapalm

Tłumaczenie: Iaroslava Kravchenko