Insight News‘ten gazetecilerle birlikte çalışan İnformNapalm, Rus propagandası ve dezenformasyonu ile bu mesajları yayan medya ağlarını tespit etmek için bir araştırma yürüttü.

Putin rejimi, sadece devlet medyası aracılığıyla değil, aynı zamanda ABD, AB ve NATO’yu şeytanlaştırmayı amaçlayan sağcı veya solcu görüşlere sahip “yararlı aptallar” aracılığıyla da geniş çaplı propaganda yapmaktadır. Kremlin dostu bir şekilde yazan ve Rusya yanlısı hikayeler ve dezenformasyon yayan yeni “çok dilli uluslararası medya” ortaya çıktı. Bu medya, Avrupa’da yasaklanan Russia Today ve Sputnik’in yerini almaya başladı.

Rusya’ya sadık medya ağları

Aşağıdaki interaktif infografik, pek çok ortak noktası olan web sitelerinden bir seçkiyi göstermektedir. İçeriklerinde Batı’yı ve Ukrayna’yı eleştiren ancak Rusya’ya sadık makaleler yer alıyor. Aynı zamanda siteler arasında çapraz referanslar ve bağlantılar da var.

Verileri analiz etmek için web analizi ve arama motoru pazarlaması konusunda uzmanlaşmış şirketlerden profesyonel danışmanlık alındı. Analistler, SimilarWeb ve Seranking gibi özel yazılımlar kullanarak, benzer içerik, çapraz referanslar ve yönlendirme trafiğiyle bağlantılı olan Rusya yanlısı söylemlere sahip web sitelerinin belirlenmesine yardımcı oldu. İçerik, Batı ve Ukrayna eleştirisinden Rus sahte haberleri ve komplo teorilerinin yayılmasına kadar uzanıyordu.

SimilarWeb, benzer içeriğe sahip web sitelerini tanımlar

Aşağıdaki ekran görüntüleri SimilarWeb’in benzer içeriğe sahip web sitelerini nasıl tanımladığını göstermektedir.

Bu tür medya en çok Almanya ve Fransa’da etkin. Rusya’yı ve Putin’i övüyorlar, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşını haklı gösteriyorlar, Ukrayna’ya yardımın kesilmesini talep ediyorlar. Ayrıca Kremlin’den gelen yalan haberleri de yayıyorlar. Batı’yı eleştirdikleri ve Avrupa’daki protestoları teşvik ettikleri, komplo teorileri yaydıkları ve Batı karşıtı ve Avrupa şüpheci görüşleri destekledikleri de açıktır.

Rusya yanlısı bu medyanın neredeyse tamamının bir dizi standart mesaja sahip olduğu görülüyor. Bunlar arasında Rusya’ya yönelik olumlu yayınlar ve Ukrayna’ya yönelik savaşı meşrulaştırmak için Kremlin propagandasının kullanılması yer alıyor. “Ukrayna’daki Naziler” terimini kullanıyorlar, Donbas’ın bombalanmasını savunuyorlar ve “NATO’nun doğu genişlemesine” karşı öz savunmadan bahsediyorlar. Aynı zamanda, bu medyanın çoğu Rusya’nın kaçınılmaz olarak kazanacağını ve Ukrayna’yı yeneceğini iddia ediyor.

Putin’in destekçileri Ukrayna’ya yapılan silah yardımını, Moskova’nın saldırı savaşında başarı şansını arttırdığı için eleştiriyor; bu yardım olmasaydı Rus işgalciler daha fazla Ukrayna kasabasını ve köyünü ele geçirebilirdi. Bu arada, bu tür web siteleri düzenli olarak Batı’yı, ABD’yi, AB’yi ve kendi hükümetlerini eleştirirken, Avrupa’daki protesto hareketlerini olumlu bir şekilde izliyor ve hatta teşvik ediyor.

ABD ve AB’ye düzenli eleştiri

Yazarlar tüm sorunlar için Batı’yı ve NATO’yu suçluyor. Sık sık komplo teorileri ve “sözde uzmanların” ABD, AB ve Batı’nın düşüşü ve yakın zamanda çökeceğine dair görüşlerini yayıyorlar. Yeniden güç kazanmaya çalışan ve Kremlin’in çıkarları doğrultusunda tartışmalı açıklamalar yapan Donald Trump’ı övüyorlar.

Avrupa’da Rus etki ajanı gibi davranan, Avrupalıların görüşlerini etkilemeye çalışan Rusya yanlısı ve Batı karşıtı bir medya ağının olduğu açıktır. Bu tür medya kuruluşları çoğu zaman kendilerini “özgür ve bağımsız” olarak tanımlamakta ve sağladıkları bilgilere “alternatif bilgi” adı verilmektedir.

Ana akım medyayı, genellikle dezenformasyon olan “alternatif bilgilerini” meşrulaştırdığı için eleştiriyorlar. Bu sözde “alternatif bilgi”, AB, ABD ve NATO’nun sürekli olarak küçümsenmesini ve Putin rejiminin alternatif olarak öne çıkarılmasını içeriyor. Aslında Avrupa’nın İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük savaşını başlatan ve Avrupa’ya karşı bir enformasyon savaşı yürüten Putin rejimidir.

Yanlış bilgi ve yararlı aptallar

Putin rejimi için bir internet sitesinin ya da siyasetçinin aşırı sağcı ya da aşırı solcu olması önemli değil. Rusya için en önemli şey Avrupa’da kendi söylemini ve dezenformasyonunu yaymaktır. Kremlin her iki gruptan medya ve siyasetçileri ‘yararlı aptallar’ olarak görmektedir. Bu kaynaklar Avrupa toplumlarında dezenformasyon ve bölünmenin yayılmasına yardımcı olurken Rus etkisini de yaymaktadır.

Bu yayınların gazetecileri ve yazarları arasında sadece Rusya yanlısı görüşlere sahip kişiler değil, aynı zamanda Rusya ile doğrudan bağlantısı olan kişiler de vardı. Hatta bazıları oraya taşındı. Editoryal yapılara ve siyasete bu kadar derin nüfuz, bazı medyanın Kremlin’in gündemini desteklemede oynadığı potansiyel zararlı role işaret ediyor. Aynı zamanda Avrupa hükümetlerine ve tüm demokratik kurumlara olan güven de sarsılıyor.

Rusya yanlısı medya ağları arasındaki bağlantılar

Aşağıdaki ekran görüntüsünde Seranking, Rusya yanlısı web siteleri arasındaki büyük bağlantıları ve referansları belirlemek için kullanılmaktadır.

Bu tür siteleri belirlemek için kullanılan metodoloji, benzer içerikleri ve çapraz referansları belirlemek için web analitiğini ve anahtar kelime analizini içeriyordu. Bu, Batı karşıtı ve Rusya yanlısı medya ağlarının bulunmasına yardımcı oldu. Haber, analiz ve yorumları da içeren ayrıntılı içerik analizi, yaygın Rus yanlısı yayınların tespit edilmesine de yardımcı oldu.

SimilarWeb aracılığıyla yönlendirme trafiğinin belirlenmesi, bu sitelerin Batı karşıtı ve Avrupa şüpheci görüşlerle ortak bir okuyucu kitlesini paylaştığını doğruladı. Kullanıcılar bir sayfadan diğerine giden web bağlantıları tıklarlar.

Bu üç faktör bir araya geldiğinde ve siteler benzer içeriğe sahip olduğunda, aynı arama terimlerinde sıralandıklarında ve birbirlerine bağlantı verip alıntı yaptıklarında, ortak hedefleri olduğuna şüphe yoktur. Aynı zamanda Rusya yanlısıdırlar.

Belirlenen medya ağları arasındaki yönlendirme trafiği

SimilarWeb, belirlenen ağlardan web siteleri arasındaki yönlendirme trafiğini tespit eder.

Flourish Studio’nun araçları araştırmanın sonuçlarını görselleştirdi ve toplanan verilerin anlaşılır bir görünümünü sağladı. Her sitenin büyüklüğü aylık trafiğine bağlıdır ve çizgiler siteler arasındaki bağlantılar, bahsedenler ve yönlendirme trafiği gibi bağlantıları göstermektedir. Oklar belirtilen web sitesini işaret eder.

Çizgi ne kadar kalınsa, o kadar çok bahsedilme ve bağlantı var demektir. Bu görselleştirme Rusya yanlısı ve Batı karşıtı haber sitelerinin bir ağ oluşturduğunu göstermektedir. Dahası, Rus propaganda makinesinin kendi hikâyelerini, dezenformasyonunu yaymak ve Avrupa’da bölünmeler yaratmak için “yararlı aptallar” da dâhil olmak üzere Avrupa medyasını nasıl kullandığını göstermektedir.

Rusya yanlısı ve Batı karşıtı medya ağları

Rusya yanlısı ve Batı karşıtı web siteleri arasındaki bağlantıları bilmek önemlidir. Medya ağlarının Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşını desteklemek üzere nasıl organize ve kontrol edilebildiğini anlamak son derece önemlidir. Rusya’nın Avrupa’ya karşı yürüttüğü ve kamuoyunu etkilemeyi amaçlayan dezenformasyon kampanyasının hükümetleri nasıl zayıflattığını, umutsuzluk yarattığını ve kaos yaydığını anlamak da aynı derecede önemlidir.

Bu tür siteler, alan adlarında Rusça “Pravda” kelimesi geçen Rusya yanlısı sitelerden ya da yakın zamanda sosyal medyada Kremlin botları olduğu keşfedilen Rus ağlarından çok daha fazla etkiye sahiptir. Sonuçta, bu tür ağlar ya çok kısa bir süre hayatta kalmış ya küçük bir kitleye ulaşmış ya da inandırıcı olmamıştır. Zaten pek çok kişi Rus devlet medyasını riskli ve güvenilmez propaganda kanalları olarak görüyor. Bunun yerine uzun yıllardır var olan, belirli bir hedef kitlesi olan ve diğer Batı medyasına benzer bir formata sahip olan web siteleri mesajlarına daha fazla okuyucuyu ikna edebilir.

AB ülkeleri de dahil olmak üzere uzmanlar bu tür web sitelerinin faaliyetlerini izlemeli ve okuyucular bu tür içerikleri sorgulamalıdır. Jeopolitik çatışma dönemlerinde, bilgi sektöründeki Rusya yanlısı eylemler Putin rejiminin ekmeğine yağ sürmekte ve Avrupa’ya zarar vermektedir. Son olarak Rusya, Ukrayna’ya karşı sadece savaş alanında bir savaş yürütmediğini, aynı zamanda birleşik bir Avrupa’yı bölmek için bir bilgi savaşı da yürüttüğünü göstermiştir.

İnformNapalm’dan diğer makaleleri okuyun

• AB yaptırımları Rusya SB’nın Granat-4 İHA sistemlerini teslim etmesini engelliyor
• Rusya Devlet Dumasının eski üyesi Semyon Bagdasarov’un hacklenmesi
• 960’ıncı Avcı Havacılık Alayından bir Rus savaş suçlusunun hacklenmesi

Kaynağa link atarak paylaşırsanız seviniriz! Creative Commons – Attribution 4.0 International – CC BY 4.0. Facebook, Twitter ve Telegram’da InformNapalm’ın sayfalarını takip edin.

İnformNapalm’ın herhangi bir hükümetten veya sponsordan mali desteği yoktur. Tek sponsorumuz bireysel gönüllüler ve okuyuculardır. Ayrıca Buymeacoffee aracılığıyla aylık mini bağışlar yaparak İnformNapalm’ı destekleyebilirsiniz.