Масавыя антыўрадавыя акцыі, што пачаліся ў Іране 28 сьнежня 2017 году, ахапілі больш за 30 буйных гарадоў разам з Тэгеранам. Паводле паведамленьняў СМІ, колькасьць загінулых падчас беспарадкаў станам на 3 студзеня склала 22 чалавекі, сярод якіх ня толькі ўдзельнікі акцыяў пратэсту, але й паліцыянты. Сотні пратэстоўцаў узятыя пад варту, толькі ў Тэгеране з 31 сьнежня па 2 студзеня былі затрыманыя больш за 450 чалавек. У сераду, 3 студзеня, камандуючы Корпусам варты ісламскае рэвалюцыі Махамад Алі Джафары заявіў пра здушэньне пратэстаў па ўсёй краіне. Аднак праўдзівай інфармацыі пра сытуацыю з акцыямі пратэсту ў Іране няма. Дзяржаўныя іранскія СМІ паведамляюць пра народныя маршы ў падтрымку існага рэжыму.

Мапа пратэстаў iran.liveuamap.com

“Сьмерць Хамэнэі!” і “Сьмерць Расеі!”

На самым пачатку пратэсты былі выкліканыя пагаршэньнем ўзроўню жыцьця людзей і мелі эканамічны характар, але амаль адразу яны перарасьлі ў палітычныя. Галоўнай рухомай сілаю антыўрадавых акцыяў сталася моладзь. Студэнты, якія ўдзельнічаюць у сутыкненьнях з паліцыяй, скандуюць лёзунгі з крытыкаю ўладаў і дзеяньняў вярхоўнага лідэру краіны Алі Хамэнэі: “Ня Газа, ня Лібія, мае жыцьцё для Ірана!”, “Забудзьцеся на Сірыю і ўзгадайце пра нас!”. Сярод лёзунгаў таксама гучаць радыкальныя: “Далоў дыктатара!”, “Сьмерць Хамэнэі!”, “Сьмерць Хэзбале!” і “Сьмерць Расеі!”. Такім чынам, пратэстоўцы патрабуюць зрынуць клерыкальныя ўлады й выступаюць супроць ўмяшальніцтва Ірана ў справы суседніх краінаў. Калі тэакратычны рэжым падзе, гэта можа сур’ёзна адбіцца на сытуацыі ў Сірыі, Іраку, Емэне і іншых краінах рэгіёну, бо сірыйскі дыктатар Башар Асад абапіраецца менавіта на падтрымку Расеі й Ірана. Галоўным хаўрусьнікам РФ на Блізкім Усходзе зьяўляецца менавіта Іран. Афіцыйны Тэгеран таксама праводзіць антыізраільскую палітыку й падтрымлівае “Хэзбалу” й “ХАМАС”.

Чытайце таксама: РФ умацоўвае пазыцыі «Хэзбалы» ў Блізкаўсходнім рэгіёне

Ізраіль ўжо апэратыўна адрэагаваў на сытуацыю. Раніцой, 2 студзеня, прэс-служба ізраільскае арміі ў Twitter паведаміла, што ВПС Ізраіля зьдзейсьнілі ракетны ўдар па вайсковаму аб’екту “ХАМАС” на поўдні сэктару Газа.

In response to the rocket fired towards Israel earlier this evening, an IAF aircraft targeted a military compound belonging to the terrorist organization Hamas in southern Gaza.
The IDF holds Hamas accountable for events in Gaza

— IDF (@IDFSpokesperson) January 2, 2018

1 студзеня, прэзыдэнт ЗША Дональд Трамп напісаў у Twitter: “… вялікі іранскі народ шмат гадоў пакутуе праз рэпрэсіі. Іранцы прагнуць ежы й свабоды. Разам з парушэньнем правоў чалавека адбываецца разрабаваньне багацьцяў Ірана. Надыйшоў час для пераменаў!”.

Iran is failing at every level despite the terrible deal made with them by the Obama Administration. The great Iranian people have been repressed for many years. They are hungry for food & for freedom. Along with human rights, the wealth of Iran is being looted. TIME FOR CHANGE!

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) January 1, 2018

Рэвалюцыя ў Іране ўдарыць па Расеі, Сірыі й іншым рэжымам

Ізраільскі палітоляг Абрагам Шмулевіч выказаў здагадку, што падзеньне хаўрусьніка ў асобе кіраўніцтва Ірана будзе адчувальным для расейскага прэзыдэнта Уладзімера Пуціна.

Сёньняшняя палітыка Ірана, зьвязаная з цэлым шэрагам збройных канфліктаў, каштуе вялізных грошай і чалавечых ахвяраў. Бо менавіта Іран, але не Расея гуляе галоўную ролю ў захаваньні рэжыму Башара Асада. І гэтыя страты, якія іранцы там зазнаюць, яны вельмі адчувальныя. Таму я мяркую, што нават у выпадку, калі нейкім чынам улады здушаць паўстаньне, то, цалкам мажліва, ваенны ўдзел Ірана за мяжой будзе згортвацца і, у такім выпадку рэжым Асада, які трымаецца менавіта дзякуючы іранцам, ня вытрывае… Характэрна, што ёсьць і лёзунг “Сьмерць Расеі”!, – падкрэсьліў палітоляг.

Ён таксама зазначыў, што эканамічны й палітычны чыньнік, які стаўся штуршком для пратэстаў у Іране, хаця й падобны да сытуацыі ў самой Расеі (эканамічны заняпад, значнае пагаршэньне жыцьця насельніцтва й паралельнае вялізарнае выдаткоўваньне сродкаў на вайну за мяжой), але наўрадці ён здольны прывесьці да падобнага сцэнару:

«Грамадзянская супольнасьць у Іране больш сьпелая, чымся ў Расеі. Там існуе рэальны запыт на дэмакратыю і, я б сказаў, што іранскае грамадзтва больш адукаванае за расейскае. Таму, калі пытаньне пра тое, ці выйдуць расейцы, натхнёныя прыкладам Іранцаў на вуліцы дзеля скіданьня ўлады, то адказ – не. Калі ж пытаньне пра тое, ці будзе гэта ўдарам па пуцінскаму рэжыму, прынамсі, у шэрагу аспэктаў, то – мой адказ – так, безумоўна, як мінімум, ускосна. Па-першае, рэжым аятолаў, гэта адзін з апошніх хаўрусьнікаў, якія мае Расея, і ягонае падзеньне будзе вельмі адчувальным для Пуціна <…> Падзеі ў Іране паўплываюць ня толькі на РФ. Рэвалюцыя, якая пачалася ў Іране, кардынальна зьменіць сытуацыю ў Цэнтральнай Азіі, перадусім на постсавецкай прасторы, а таксама на постсавецкім Паўднёвым Каўказе, перадусім у Азэрбайджане. Зьмена ўлады ў Іране можа паслабіць рэжым Аліева. Бо ў Іране супроць аятолаў паўсталі, у тым ліку, азэрбайджанцы. Апроч гэтага, іранскія падзеі, калі ў выніку да ўлады прыйдзе дэмакратычны ўрад, могуць паўплываць і на сытуацыю на расейскім Паўночным Каўказе. Бо гэты рэгіён гістарычна зьвязаны з Іранам і іранцы апошнім часам павялічваюць там свой уплыў. І зьмена рэжыму ў Іране можа змусіць шмат каго на Паўночным Каўказе задумацца пра тое, што калі іранцы могуць скінуць сваіх ідыётаў, то чаму мы ня можам. Такія ж думкі могуць зьявіцца і ў іншых ісламскіх рэгіёнах Расеі, перадусім у Татарстане. Гэта можа паскорыць працэс аддзяленьня нацыянальных ускраінаў ад Расеі”, – падкрэсьліў Абрагам Шмулевіч.

IranWideStrike

У адрозьненьне ад антыўрадавых выступленьняў 2009 году, якія называюць “Зялёнай Рэвалюцыяй”, сёньняшнія іранскія пратэсты пераўзыйшлі іх паводле колькасьці на парадак і адбываліся адначасова па ўсёй краіне. Галоўнай адметнасьцю гэтых акцыяў таксама ёсьць масавы ўдзел студэнцкае моладзі, якая заклікае выходзіць на забастоўкі й пашырае свае патрабаваньні праз сацыяльныя сеткі, у Twitter набірае абароты хэштэг #IranWideStrike. У 2009 годзе адзінай вызначанай мэтай пратэстаў было скасаваньне вынікаў выбараў, паводле якіх нібыта перамог сумнавядомы Ахмадзінежад. Сёньняшнія ж маюць эканамічны й палітычны фактар з дакладным патрабаваньнем – рэфармаваньне палітычнае сыстэмы краіны, адмова ад “ісламскай” рэспублікі.

Нягледзячы на ​​тое, што ў Іране забароненыя Facebook, Twitter, YouTube, а з 1 студзеня заблякаваныя Telegram і Instagram, у якім пратэстоўцы каардынавалі свае акцыі, маладыя іранцы знаходзяць мэтоды абыходу забаронаў і працягваюць пашыраць заклікі выходзіць на пратэсты праз сацсеткі й мэсэнджэры. Будзем працягваць пільна сачыць за падзеямі ў гэтай краіне.

Матар’ял да публікацыі падрыхтавалі Раман Бурко і Дзяніс Івашын адмыслова для сайту міжнароднае выведвальнае супольнасьці InformNapalm.

Падчас выкарыстаньня інфармацыі актыўная спасылка на крыніцу абавязковая.
(Creative Commons — Attribution 4.0 International — CC BY 4.0 )

Рабіце рэпост і дзяліцеся зь сябрамі.
Падпісвайцеся на старонкі супольнасьці InformNapalm у Фэйсбук / Твітэр / Telegram
і апэратыўна атрымлівайце інфармацыю пра новыя матар’ялы.